Σάββατο 26 Μαΐου 2007

CANNES 2007

DAY 10 & 11
Δέκατη ανταπόκριση από Κάνες. Παρασκευή 25 Μαΐου

Όλη η τσακαλοπαρέα πλην Αλ Πατσίνο έδωσε το παρών στο κόκκινο χαλί για την επίσημη πρεμιέρα του «Ocean’s thirteen». Παραδόξως, τα μεγαλύτερα ουρλιαχτά δεν τα εισέπραξε ο Μπρατ Πιτ αλλά ο Τζορτζ Κλούνι! Ίσως επειδή είναι ακόμα εργένης, ποιος ξέρει...

Πριν προχωρήσουμε, μία διόρθωση: το ντοκιμαντέρ για τον Λιτβινένκο, που αναφέραμε ότι θα λάβει μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα, εντέλει θα προβληθεί εκτός συναγωνισμού…

Πρώτη προβολή της Παρασκευής: το «Une vieille maitresse» της Κατρίν Μπρεγ (διαγωνιστικό τμήμα).

Βασισμένη σε βιβλίο του Ζιλ Αμεντί Μπαρμπέι Ντ’ Ορβίλ (ο οποίος, σύμφωνα με το wikipedia, επηρέασε συγγραφείς όπως ο Προυστ και ο Χένρι Τζέιμς), η Μπρεγιά κάνει μια ταινία εποχής, διαποτίζοντάς την με τα χαρακτηριστικά του έργου της, ήτοι, άφθονο ερωτισμό. Τοποθετημένη κάπου στον 19ο αιώνα, διηγείται την ιστορία ενός γυναικά νέου που ετοιμάζεται να παντρευτεί μια πανέμορφη νέα της παρισινής αριστοκρατίας, κουβαλάει, όμως, ως ένοχο παρελθόν τη σχέση του με μια μεγαλύτερή του μαιτρέσα... Εξάλλου, ο τίτλος της ταινίας αυτό σημαίνει: γριά μαιτρέσα. Στο ρόλο της... γριάς, η Άζια Αρτζέντο – μια από τις πιο ατάλαντες ηθοποιούς σε όλο τον κόσμο, με απωθητική φάτσα αλλά κορμί που κολάζει και άγιο! Υπάρχουν σκηνές... ανθολογίας (η Άζια... γλύφει το αίμα του μελλοντικού εραστή της όταν εκείνος τραυματίζεται σε μονομαχία με το σύζυγό της!), η φωτογραφία του Γιώργου Αρβανίτη είναι υπέροχη, κάτι πάει να πει η ταινία αλλά τελικά χάνεται κάτω από τις φιλόδοξες προθέσεις της. Σκηνοθετικά δε, περισσότερο με κινηματογραφημένο θέατρο μοιάζει παρά με σινεμά…

Δεύτερη προβολή της ημέρας και πάλι μια ταινία σκηνοθετημένη από γυναίκα: «Una novia errante» της Άνα Κλοτζ, η οποία είναι και η πρωταγωνίστρια της ταινίας (Ένα κάποιο βλέμμα). Υποδύεται την Ινές, μια γυναίκα στα 30 της που η σχέση της με τον φίλο της δεν πάει καλά. Και οι διακοπές τους στην Μαρ Ντε Λας Πάμπας, ένα παραθαλάσσιο θέρετρο της Αργεντινής, δεν εξελίσσονται όπως εκείνη θα ήθελε. Μετά από καυγά, θα κατέβει από το λεωφορείο, ο φίλος της, όμως, δεν θα την ακολουθήσει. Αποφασίζει να μείνει στο ξενοδοχείο, όπως αρχικά είχε σχεδιάσει: θα γνωρίσει ανθρώπους της περιοχής, θα στεναχωρηθεί, θα τηλεφωνεί διαρκώς το φίλο της, μη μπορώντας να αποδεχτεί τον χωρισμό τους... Γλυκιά ταινία, από το νέο κύμα καλού σινεμά της Λατινικής Αμερικής, που δεν έχει, όμως, το κάτι παραπάνω που θα έκανε το φιλμ να ξεχωρίσει πραγματικά...

Επόμενη προβολή: «California dreamin’» του Κρίστιαν Νεμέσκου (Ένα κάποιο βλέμμα). Κατά την προσωπική μας άποψη, μια από τις καλύτερες ταινίες του φεστιβάλ! Και είναι κρίμα που ο δημιουργός της έφυγε από τον μάταιο τούτο κόσμο σε πολύ νεαρή ηλικία, χωρίς να μπορέσει να βιώσει την υπερηφάνεια της προβολής της ταινίας του στις Κάνες. Και μην ξεχνάμε πως πρόκειται για μια ταινία που βοηθήθηκε πολύ και από το «Balkan Fund» του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, κάτι που σημαίνει πως κατά 99% θα λάβει μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του επόμενου φεστιβάλ… Η ιστορία, πολύ απλή (φαινομενικά): κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ το 1999, μια αμερικάνικη διμοιρία οδεύει προς το Βουκουρέστι της Ρουμανίας προκειμένου να στήσει κάτι απαραίτητο τηλεπικοινωνιακά για τον πόλεμο. Πηγαίνει με τρένο. Σε μια μικρή πόλη, όμως, το τρένο σταματάει. Ο τοπικός σταθμάρχης εμποδίζει το τρένο να φύγει, προσκομίζοντας γραφειοκρατικά προβλήματα. Ο σταθμάρχης είναι και αρχηγός κατά κάποιον τρόπο της τοπικής… μαφίας. Ο δήμαρχος της πόλης ετοιμάζει γιορτή υποδοχής για τους αμερικάνους, σχέσεις αναπτύσσοντας, ο διοικητής της μονάδας, όμως, επιθυμεί σφόδρα να πάει στον προορισμό του. Και θα το επιχειρήσει με οποιονδήποτε τρόπο… Είναι γεγονός πως πια το ρουμάνικο σινεμά βρίσκεται πάρα πολύ στα πάνω του και τούτη η ταινία το επιβεβαιώνει. Δεν θα μιλήσουμε για την έξοχη κινηματογράφηση και το γεγονός ότι, παρά τις δυόμισι ώρες της διάρκειάς της, δεν κουράζει καθόλου. Θα μιλήσουμε για την φοβερή αλληγορία της. Οι αμερικάνοι στην πόλη γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό. Το απολαμβάνουν, δέχονται τις περιποιήσεις, εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις, αλλά θέλοντας να πετύχουν το σκοπό τους, βάζουν τους ντόπιους να αλληλοσφάζονται, παίρνοντας προφανώς το μέρος του ενός από τα δύο στρατόπεδα… Σπουδαία!!!

Σειρά έχει μια ταινία που την περιμέναμε πως και πως: «Du levande» (You the living) του Ρόι Άντερσον (Ένα κάποιο βλέμμα). Μόλις η τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία της καριέρας του, 7 χρόνια μετά το εξαιρετικό «Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο», ο Ρόι Άντερσον ακολουθεί την ίδια λογική εκείνης της ταινίας, όντας πιο «χαλαρός» και πιο αστείος! Βέβαια, το γεγονός ότι στο τέλος πάνω από τον ουρανό μιας μεγαλούπολης (της Στοκχόλμης;) ίπτανται βομβαρδιστικά, μόνο δυσοίωνο μπορεί να χαρακτηριστεί, αλλά πριν έχει κατορθώσει να βγάλει μπόλικο γέλιο! Και πάλι έχουμε μια σειρά από σκετς που ενώνονται (ή όχι…) μεταξύ τους, και πάλι υπάρχει ένας μηδενισμός αλλά αυτήν τη φορά και μια τρυφερότητα που σε στέλνει, πλησιάζοντας στα όρια του υπερρεαλισμού. Από τις πιο αστείες σκηνές είναι εκείνη όπου ένας κακόμοιρος τυπάκος (καλά, και το κάστινγκ που κάνει και οι φάτσες που διαλέγει είναι μία προς μία) διηγείται ένα όνειρο που είδε. Σ’ αυτό, επιχείρησε να κάνει το κόλπο με το τραπεζομάντιλο, ξέρετε, αυτό όπου το τραβάς και τα σερβίτσια μένουν πάνω στο τραπέζι. Μόνο που το κόλπο δεν πιάνει, σπάει τα σερβίτσια και καταδικάζεται σε… θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα! Κι όχι μόνο αυτό! Όταν πάνε να τον εκτελέσουν, ο δήμιος του λέει να μην ανησυχεί και να σκέφτεται κάτι άλλο (!) και οι μάρτυρες τρώνε ποπ-κόρν (!!). Θεϊκό!

Τελευταία προβολή: «Mogari no mori» (The mourning forest) της Ναόμι Καβάσε (διαγωνιστικό τμήμα).
Σε ένα γηροκομείο, μια νέα νοσοκόμα αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με έναν από τους διαμένοντες εκεί. Εκείνος, παρά τα πολλά χρόνια που έχουν περάσει, δεν έχει ξεπεράσει το χαμό της συζύγου του. Εκείνη, είναι βαθιά θλιμμένη από την ξαφνική απώλεια του παιδιού της. Μια μέρα, αποφασίζει να πάνε οι δυο τους μια μικρή εκδρομή με το αμάξι της. Οδηγώντας σε επαρχιακούς δρόμους, όμως, κάποια στιγμή το αυτοκίνητο κλατάρει! Οι δυο τους θα πρέπει να διασχίσουν το πυκνό παρακείμενο δάσος για να φτάσουν στον πολιτισμό. Ή τον στόχος τους ο καθένας, όποιος κι αν είναι αυτός… Γνήσια φεστιβαλική ταινία, ήτοι, αργοί ρυθμοί, ελάχιστοι διάλογοι και πανέμορφη φωτογραφία. Το δάσος όπου τελειώνει η θλίψη λοιπόν…
Στην μεταμεσονύχτια επιστροφή στο ξενοδοχείο, προς μεγάλη μου έκπληξη, παρατήρησα ότι στο λόμπι άκουγαν… Άντζι Σαμίου! Και άνοιγαν και σαμπάνιες! Κι εμείς μάλλον θα κάνουμε το ίδιο: το Σάββατο είναι η τελευταία ημέρα παραμονής μας στο φεστιβάλ των Κανών…

Ενδέκατη (και τελευταία) ανταπόκριση από Κάνες (πριν από τα βραβεία). Σάββατο 26 Μαΐου

Καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, ο ήλιος έλαμπε δυνατά στις Κάνες. Σήμερα, Σάββατο, τελευταία ημέρα παραμονής μας εδώ, άρχισε να βρέχει δυνατά. Και αυτή είναι η πρώτη φορά που συναντώ κάτι τέτοιο στην τρίτη μου παρουσία στο φεστιβάλ...
Σήμερα είδα τις δύο τελευταίες μου ταινίες εδώ. Κι ευτυχώς και οι δύο ήταν πάρα πολύ καλές.
Πρώτη ταινία: «Promise this» του Εμίρ Κουστουρίτσα (διαγωνιστικό).
Ο τρελαμένος Βαλκάνιος συνεχίζει να κάνει το σινεμά που γνωρίζει να κάνει καλύτερα. Ντελιριακοί ρυθμοί, σουρεαλισμός, ιπτάμενα αντικείμενα (αυτήν τη φορά είναι ένας ακροβάτης που εκτοξεύτηκε από κανόνι), γαλοπούλες (αυτήν τη φορά... διακορεύονται από τον Μίκι Μανόλοβιτς!), χάλκινα πνευστά, διονυσιασμός! Και, βεβαίως, η ταινία τελειώνει με happy end! Κυριολεκτικά με happy end: συνήθως, όταν ολοκληρώνεται μια ταινία βλέπουμε το χαρακτηριστικό «end». Εδώ, ο Κουστουρίτσα κάνει κάτι πολύ απλό αλλά και πρωτοφανές: κολλάει τη λέξη «happy». Να πούμε και λίγα λόγια για την ιστορία: ένας πιτσιρικάς ζει μαζί με τον παππού του κάπου στην εξοχή της Σερβίας. Ο παππούς του, του ζητάει να πάει στην πόλη, να πουλήσει την αγελάδα τους, να αγοράσει μια εικόνα του αγίου Νικολάου, να πάρει ένα σουβενίρ και να βρει μια νύφη για τον εαυτό του! Ο πιτσιρικάς όντως πάει στην πόλη, συναναστρέφεται με περίεργους τύπους και τελικά, τα καταφέρνει όλα! Ενδιάμεσα βλέπουμε: μια πανέμορφη σκηνή με μήλα να γεμίζουν μια στέρνα γεμάτη νερό. Σκηνές από τον «Ταξιτζή» στην τηλεόραση. Πανέμορφες γυναίκες! Ευνουχισμό ενός ταύρου και ενός... ανθρώπου! Αναφορά στο... «Spellbound» του Χίτσκοκ. Έναν ανθρώπινο σάκο του μποξ! Ατάκες του στυλ «Ο Χίτλερ μισούσε τους εχθρούς του. Σήμερα, οι ισχυροί σκοτώνουν από συμπόνια!» ή «Οι αμερικάνοι θα γκρεμίσουν τις Πυραμίδες γιατί πρέπει να περάσει από την περιοχή ένας αγωγός πετρελαίου»! Το μόνο που δεν μπόρεσα με τίποτα να δεχτώ στην ταινία είναι το ότι ο πιτσιρικάς (ούτε 14) κατορθώνει να ρίξει μια υπέροχη πιτσιρίκα, φανερά μεγαλύτερή του. Ναι, αυτά συμβαίνουν μόνο στις ταινίες, αλλά κάτι τέτοιο δεν μπορείς να το καταπιείς εύκολα...

Και η τελευταία ταινία που είδαμε στις Κάνες, μια από τις καλύτερες ταινίες που είδαμε φέτος: «L’ age des tenebres» του Ντενί Αρκάν (εκτός συναγωνισμού).
Αγγλικά μεταφράστηκε ως «Days of darkness» ή «The age of ignorance». Όπως και να την πει κανείς, όμως, είναι ταινιάρα!!! Και το ευχάριστο είναι πως ενώ συνολικά πάνω – κάτω τα ίδια πράγματα διαπραγματεύεται με την «Επέλαση των βαρβάρων», η ταινία είναι εντελώς διαφορετική και σε φόρμα και σε διάθεση. Υπάρχει ένας σουρεαλισμός που σε κάποιες στιγμές αγγίζει τα επίπεδα του «Μπραζίλ» του Τέρι Γκίλιαμ αλλά και μια δυσανεξία στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό που θυμίζει... «Μια ξεχωριστή μέρα» του Τζόελ Σουμάχερ, αλλά σαφώς πιο έξυπνο και διανοουμενίστικο με την καλή έννοια. Ήρωας της ταινίας είναι ο Ζαν Μαρκ Λεμπλάνκ. Κάπου στα 50 του, παντρεμένος με μια μεσίτρια, με δύο κόρες, σπουδαγμένος, με σπίτι στα πρόαστρια και δημόσιος υπάλληλος της κυβέρνησης του Κεμπέκ. Λογικά, έχει όλα όσα ένας άντρας θα ονειρευόταν. Όμως, ο Ζαν Μαρκ ονειρεύεται άλλα. Ονειρεύεται πως τον έχει ερωτευθεί μια ποθητή ηθοποιός, ότι πηδάει μια πανέμορφη ρεπόρτερ, ότι είναι ο καλύτερος συγγραφέας του κόσμου, δημοφιλής πολιτικός, ο καλύτερος, ο ομορφότερος, ο τεράστιος! Η ζωή του δεν του αρέσει, η μητέρα του είναι ετοιμοθάνατη στο νοσοκομείο, οι κόρες του τον έχουν χεσμένο, η γυναίκα του εργάζεται συνεχώς... Ψάχνει διέξοδο, μια άλλη ζωή, έναν άλλο κόσμο... Ο Αρκάν λέει τα πάντα σ’ αυτήν του την ταινία. Κατακρίνει τον δυτικό πολιτισμό γενικότερα και τον πολιτισμό της πατρίδας του, του Καναδά, ειδικότερα! Φανταστείτε: κατακρίνει τον Καναδά που μάλλον είναι μια από τις πιο ευχάριστες και φιλικές προς τους πολίτες τους χώρες σε όλο τον κόσμο! Στο στόχαστρό του από την κινηματογραφική βιομηχανία μέχρι η πολιτική ορθότητα που έχει διαγράψει από το λεξικό λέξεις όπως «νέγρος» και «νάνος», όταν ζητάει από άνθρωπο που έχασε τα δυο του πόδια σε δυστύχημα να πληρώσει έξοδα του φωτεινού σηματοδότη που καταστράφηκε στο δυστύχημα! Κάθε πλάνο και μια σπουδαία ιδέα, κάθε σκηνή και ένα θέμα που σε προβληματίζει, κάθε αστείο (που σε κάνει να γελάς δυνατά) να υποκρίπτει από κάτω μια βαθιά πίκρα... Λέει ο ήρωας σε κάποια στιγμή: «αν έπρεπε να χαρακτηρίσω με μια λέξη τους καιρούς μας, αυτή θα ήταν: αποσύνθεση». Υπάρχουν και μικρούλια ψεγάδια στην ταινία: μια παρένθεση με τρελαμένους με τον Μεσαίωνα τύπους (τρόπος να αποβάλλουν όλο το στρες της πιεσμένης ζωής τους) κρατάει πολύ σε διάρκεια. Και η τελική λύση της επιστροφής στη φύση είναι λίγο απλή και εύκολη. Συνολικά, όμως, μιλάμε για ένα αριστούργημα!

Αυτά από τις Κάνες για φέτος! Για το τέλος, να σας δώσουμε τις προβλέψεις μας σχετικά με τα βραβεία. Τον Χρυσό Φοίνικα καλύτερης ταινίας και το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, τα δύο, δηλαδή,. Σημαντικότερα βραβεία του φεστιβάλ, θα τα μοιραστούν τρεις ταινίες: το ρουμάνικο «4 LUNI, 3 SAPTAMINI SI 2 ZILE» του Κρίστιαν Μουνγκίου, το γερμανο-τούρκικο «AUF DER ANDEREN SEITE» του Φατίχ Ακίν και το κορεάτικο «SECRET SUNSHINE» του Λι Τσανγκ Ντονγκ. Βραβείο ανδρικής ερμηνείας θα πάρει ο Χαβιέ Μπαρδέμ για την ερμηνεία του στην ταινία των Αφών Κοέν «NO COUNTRY FOR OLD MEN», ενώ το γυναικείο η πρωταγωνίστρια του ρουμάνικου φιλμ, Αναμαρία Μαρίνκα. Βραβείο σκηνοθεσίας προσωπικά θα έδινα στον Κάρλος Ρεϊγάδας για το «STELLET LICHT» ενώ το βραβείο σεναρίου στην ταινία «NO COUNTRY FOR OLD MEN» των αδελφών Κοέν. Για να δούμε πόσο μέσα θα πέσουμε...
Θόδωρος Γιαχουστίδης

Δεν υπάρχουν σχόλια: