Låt den rätte komma in

ΑΣΕ ΤΟ ΚΑΚΟ ΝΑ ΜΠΕΙ



[από το περιοδικό EMPIRE:]

Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

*****
Υπόθεση: Σουηδία, 1981. Ο Όσκαρ (Kare Hedebrant) είναι ένα παιδί που πηγαίνει σχολείο και πιάνει φιλίες με την γειτόνισσά του Έλι (Lina Leandersson), η οποία μοιάζει με φυσιολογικό 12χρονο κορίτσι, μα στην πραγματικότητα είναι βαμπίρ. Όταν ο Χακάν (Per Ragnar), ο πατέρας της, που έχει αναλάβει να φροντίζει τα θύματά της, συλλαμβάνεται από την αστυνομία, οι φίλοι ενός μεθυσμένου παιδιού που εκείνη είχε σκοτώσει στο παρελθόν αποφασίζουν να την ξεσκεπάσουν.

Πολλές ταινίες με βαμπίρ έχουν επιβάλλει προς τα έξω την φολκορική εικόνα ότι οι αθάνατοι πρέπει να προσκαλούνται σε ένα σπίτι για να πάρουν μαζί τους θύματα για τον άλλο κόσμο. Ο Δράκουλας ξεγελούσε τους φτωχούς και υπηρέτες, ο τρελός Renfield άνοιγε τα παράθυρα και ψιθύριζε καλωσορίσματα. Όπως και τα στερεότυπα ότι τα βαμπίρ δεν έχουν είδωλο στους καθρέφτες, ότι πανικοβάλλονται στη θέα ενός σταυρού και απωθούνται από το σκόρδο, αυτές οι συμβατικές εικόνες έχουν γίνει τόσο αυτονόητες, που πλέον συμπυκνώνονται σε απαξιωτικά ανέκδοτα: «Μια νυχτερίδα που γράφει επάνω ‘καλωσήρθες’ θεωρείται πρόσκληση;» «Αν λήξει η βίζα ενός βαμπίρ, αυτό θα εξαφανιστεί και θα βρεθεί πίσω στην Τρανσυλβανία;»

Καμιά βαμπιρική ταινία μέχρι σήμερα δεν έχει διαχειριστεί αυτό το παρεξηγημένο συνονθύλευμα θρύλων με τόση σχολαστικότητα όση το «Let The Right One In» -που πραγματεύεται ακριβώς το τι συμβαίνει, καλό ή κακό, όταν κάποιος εθελούσια ανοίγει σ’ ένα βαμπίρ την πόρτα του σπιτιού του, της εμπιστοσύνης του και της ζωής του. Απαντά επίσης με αναπάντεχο τρόπο σ’ ένα ερώτημα που έμενε ξεκρέμαστο στο πίσω μέρος του μυαλού μας, κάθε φορά που η συγκεκριμένη πτυχή του μύθου προέκυπτε σε κάποια ταινία: τι γίνεται όταν δεν προσκαλείς το βαμπίρ στο σπίτι σου, αλλά αυτό διασχίζει από μόνο του το κατώφλι σου; Δεν είναι κάτι όμορφο, είναι όμως κάτι το οποίο δεν έχουμε ξαναδεί σε κάποια ταινία στο παρελθόν. Κι αυτό είναι μια απόδειξη τόσο για την εφευρετικότητα του συγγραφέα/σεναριογράφου John Ajvide Lindqvist, που διασκεύασε το δικό του βιβλίο καθώς και του σκηνοθέτη Tomas Alfredson, όσο και για τις ανεξάντλητες δυνατότητες των βαμπιρικών φιλμ, αφού 90 σχεδόν χρόνια μετά το Nosferatu, βρίσκονται ακόμα νέες ανατροπές σ’ αυτές τις ιστορίες με πρωταγωνιστές τα πιο γνώριμα κινηματογραφικά τέρατα.

Σε μια περίοδο που το Twilight –που επίσης περιστρέφεται γύρω από τη σχέση μεταξύ δύο συμμαθητών, ο ένας εκ των οποίων είναι βαμπίρ- έχει γίνει με διαφορά η πιο προσοδοφόρα ταινία με βαμπίρ που έχει γυριστεί μέχρι σήμερα, το Let the right one in προσπερνάει επιδέξια την χολιγουντιανή αντίληψη, καταλαμβάνοντας χωρίς δεύτερη σκέψη μια σίγουρη θέση στη λίστα με τις δέκα καλύτερες ταινίες με βαμπίρ όλων των εποχών. Είναι αξιοπρόσεκτο άλλωστε ότι οι σκηνοθέτες και οι συγγραφείς δεν εμπιστεύονται συνήθως το υλικό τους, όταν μεμψιμοιρούν ότι ταινίες όπως λ.χ. το Werewolf Cheerleaders δεν είναι στην πραγματικότητα μια ταινία τρόμου αλλά μια σπουδή πάνω στις σχέσεις -κάτι που δημιουργεί την κρυφή προσδοκία πως ο δημιουργός του Nil By Mouth, λ.χ., θα ανταπαντήσει ότι η δική του ταινία δεν είναι στην πραγματικότητα ένα ρεαλιστικό δράμα αλλά μια παραστρατημένη ταινία τρόμου. Το Let the right one in καταπιάνεται όντως και εις βάθος με τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά συγχρόνως είναι ένα τόσο σκοτεινό παραμύθι τρόμου, όσο δε θα το κάνει ποτέ κατακρεουργώντας το ο Michael Bay σε ένα πιθανό remake (τα δικαιώματα του βιβλίου έχουν αγοραστεί από τον Matt Reeves του Cloverfield). Σε αντίθεση με τις απεικονίσεις του φόβου που είναι τώρα της μόδας –βασανιστήρια μέχρι αηδίας, ψευτοφαντάσματα και τέρατα που ξέρουν πολεμικές τέχνες- αυτός είναι αληθινός τρόμος, μπολιασμένος με αγάπη.

Το φιλμ απεικονίζει το σουηδικό χειμώνα του 1981 στην εξοχή ως μια νεκρικά παγωμένη, γενικευμένη κατάθλιψη βυθισμένη στο λερωμένο χιόνι, κατά την οποία τίποτα δεν πάει σωστά –ακόμα κι ο serial killer είναι ένας ατζαμής που ταράζεται από έναν σκύλο, ενώ ένας τσακωμός με μια ομάδα τραμπούκων καταλήγει σε ένα σκηνικό αποκρουστικής βίας, από την οποία δεν υπάρχει γυρισμός. Με θαυμάσιες ερμηνείες από τους πολύ νεαρούς πρωταγωνιστές, το φιλμ ξεδιπλώνεται κλιμακωτά –δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν η θλιμμένη αιμοπότης θέλει τον μοναχικό Όσκαρ για φίλο, για τσιράκι ή για γεύμα- και εγείρει προβληματισμούς για το πώς μια αθάνατη ψυχή περνά τους ατελείωτους αιώνες έχοντας τόσο μικρές προκλήσεις (αφού η Έλι παίρνει τον κύβο του Rubik από τον Όσκαρ και τον λύνει, στη συνέχεια του δείχνει ένα αυγό φαμπερζέ/παιχνίδι που αξίζει μια περιουσία). Σπάνια μια ταινία τρόμου έχει επενδύσει τόσα πολλά σε μια τέτοια μη φυσιολογική όσο και αξιοθαύμαστη αγάπη. Το σκηνικό του σπιτιού μας δείχνει με αλησμόνητη λεπτομέρεια πόσο μακριά είναι διατεθειμένοι να φτάσουν ο ένας για τον άλλον, ειδικά στην ανεπανάληπτη, μακρά σκηνή κάτω από το νερό που θα σας αφήσει να αναρωτιέστε για πολλή ώρα «πως στο καλό το γύρισε αυτό;», αφού ξεπεράσετε το αρχικό σοκ από το φρικιαστικό θέαμα.

Ετυμηγορία: Σπαρακτικό μα συγχρόνως αισιόδοξο κατά τρόπο ανεξήγητο, ένα απόκοσμο ανθρώπινο δράμα καθώς και μια εξαιρετικά δομημένη σπουδή πάνω στο είδος των ταινιών τρόμου, το Let the right one in στέκεται επάξια δίπλα σε φιλμ όπως το Spirit Of The Beehive, Pan's Labyrinth και Orphee. Δείτε το.


[#187 στη λίστα με τις ταινίες όλων των εποχών του imdb]