Τη στιγμή που μοιάζει και πάλι να αρχίζει η ζωή, η ζωή του τελειώνει.
Μάρτυρες της πολιορκίας, της κατάληψης και του βιασμού μιας ολόκληρης πόλης μέσα από τα μάτια του.
Καντοκάσα είναι το όνομα πού ακούμε να φωνάζουν συχνότερα. Καθώς περιφέρεταιμέσα στα ερείπιά της, γίνεται ο ίδιος η κάμερα που απαθανατίζει τη φρικαλεότητα της κατάληψης της –τότε- κινεζικής πρωτεύουσας Νατζίνγκ από τον αυτοκρατορικό στρατό, το φθινόπωρο του 1937 λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου ¨Πολέμου.
Ταινία οριακή. Τι σημαίνει αυτό; Πως, πέραν της εξιστόρησης των όσων συνέβησαν, μέσα από αυτή γίνεται μία προσπάθεια διερεύνησης των ανθρώπινων ορίων ή, αν θέλετε, των ορίων της ανθρώπινης ύπαρξης. Ως προς αυτό πάλι, δεν υπάρχει προσφορότερη κατάσταση από αυτή του πολέμου.
Μαζικός θάνατος, απώλεια, πόνος, απόγνωση… Μέσα στον πόλεμο ο άνθρωπος αναγεννάται, επαναπροσδιορίζεται θέτοντας εκ νέου τα όριά του, τον ίδιο τον εαυτό του. Ο προσδιορισμός όμως αυτός τον καθιστά υποκείμενο ολέθρου, υποκείμενο καταστροφής. Ο άνθρωπος αναγεννάται ως φρίκη.
«Η φρίκη και ο ηθικός τρόμος πρέπει να είναι φίλοι σου, αλλιώς είναι εχθροί που θα πρέπει να φοβάσαι» είναι τα λόγια του συνταγματάρχη Κερτζ στο «Αποκάλυψη τώρα» θυμίζοντας πως δεν είναι η κακία ή η ανηθικότητα των ανθρώπων» που ευθύνονται για τη βαρβαρότητα του πολέμου αλλά ο ίδιος ο πόλεμος και πολύ περισσότερο η ανθρώπινη φύση . Αυτό είναι που προκύπτει μέσα από την «πόλη της ζωής και του θανάτου». Ο πόλεμος θέτει ολωσδιόλου νέους κανόνες και αναδεικνύει μία αποτρόπαια –πλήν απόλυτα υπαρκτή, πλευρά όλων εκείνων των καθημερινών ανθρώπων που, έξω από αυτόν θα χαρακτηρίζαμε ως ευυπόληπτους, ίσως και αξιαγάπητους . Αυτό δε συνιστά καθόλου άλλοθι για όσα συμβαίνουν στη διάρκεια μιας σύρραξης, καλεί όμως να αναγνωρίσουμε πως αυτός που εξανίσταται απέναντι στα εγκλήματα των ιαπώνων στρατιωτών θα μπορούσε, το ίδιο ακριβώς πρόσωπο, να είναι εκείνος που τα προκαλεί.
Μέσα σε αυτή την ασφυκτικά σκληρή πραγματικότητα ο ευαίσθητος Καντοκάσα καθίσταται πρόσωπο τραγικό καθώς αντιλαμβάνεται τη φρίκη που έχει προκληθεί το και βιώνει όχι μόνο την απέχθεια για όσα κάνουν οι συμπολεμιστές του αλλά ακόμα την αδυναμία του να κάνει οτιδήποτε για να αλλάξει αυτό που συμβαίνει. Η συνειδητοποίηση της βαρβαρότητας αυτής τον συνθλίβει.
Τραβώντας την παραπάνω πρόταση λίγο παραπέρα, η συνειδητοποίηση αυτή, πως δηλαδή ζεις μέσα στη φρίκη την οποία μάλιστα δημιούργησες, δίχως ίσως να το θέλεις, αλλά και, την ίδια στιγμή, δίχως να είναι δυνατή η δραπέτευσή σου από αυτή, μπορεί να κάνει τη ζωή πια δυσβάσταχτη.
Τη στιγμή που η ζωή μοιάζει λοιπόν ν’ αρχίζει και πάλι, τελειώνει η ζωή του.
Οθωνας Ψάλτογλου (εξώστης)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου