JAS SUM OD TITOV VELES
Σκηνοθεσία: Τεόνα Στρουγκάρ Μιτέφσκα
Παίζουν: Λαμπίνα Μιτέφσκα, Άννα Κοστόφσκα, Νικολίνα Κουγιάτσα, Ντζέβντετ Γιασάρι
ΠΓΔΜ, 2007
Διάρκεια: 102’
Αξιολόγηση: ***
Μετά την βουλγαρική ταινία που σας παρουσιάσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, παραμένουμε στη γειτονιά μας, και κατευθυνόμαστε 180 χιλιόμετρα βορείως της Θεσσαλονίκης, μόλις δυο ωρίτσες δρόμο με το αυτοκίνητο, στο Βέλες των Σκοπίων. Πρόκειται για μια βιομηχανική πόλη 55 χιλιάδων κατοίκων, χτισμένη στην κοιλάδα του Αξιού, στην καρδιά της οποίας δεσπόζει ένα εργοστάσιο χάλυβα που χτίστηκε στην εποχή της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας του Τίτο (εξ ου και το πρώτο συνθετικό του ονόματος της πόλης, το οποίο έχει βέβαια πλέον αφαιρεθεί). Το Βέλες είναι κάτι σαν την Πτολεμαΐδα των Σκοπίων. Κυριαρχείται από ένα βλαβερό εργοστάσιο που έχει αφήσει εντονότατο στίγμα στην περιοχή, υποφέρει, αργοπεθαίνει, δεν μπορεί όμως και να ζήσει χωρίς αυτό.Αυτό το αδιέξοδο επιχειρεί να αποδώσει η ταινία «Γεννήθηκα στο Τίτο Βέλες», μια ταινία απαισιόδοξη μέχρι κατάθλιψης, παράλληλα όμως και μια ταινία ευαίσθητη, ποιητική και εικαστικά άρτια. Ηρωίδα της ταινίας είναι η Αφροδίτη, μια βουβή 27χρονη παρθένα, που ζει μαζί με τις δυο αδελφές της, μια 35χρονη που βρίσκεται εδώ και επτά χρόνια σε πρόγραμμα απεξάρτησης με μεθαδόνη, και μια 22χρονη μπασκετμπολίστρια, που κοιμάται με οποιονδήποτε της φανεί ότι μπορεί να την πάρει μακριά από το Βέλες. Γενικά και οι τρεις έχουν σοβαρά προβλήματα να αποδεχθούν το παρόν τους, την πόλη τους, τη ζωή τους και τον εαυτό τους. Ονειρεύονται τη φυγή, ένα μέλλον διαφορετικό, παράλληλα όμως παραμένουν προσκολλημένες και στο παρελθόν, στη μητέρα τους που τις εγκατέλειψε πριν χρόνια για να φύγει πρόσφυγας στην Ελλάδα και στον πατέρα τους, που πέθανε λίγο μετά από το μαράζι.
Η ταινία εκπέμπει μια γυναικεία ευαισθησία, εστιάζει στην αδελφική γυναικεία αλληλεγγύη των τριών αδελφών, οι οποίες προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα εχθρικό περιβάλλον, με τους άνδρες γύρω τους να επιδιώκουν μόνον να τις εκμεταλλευτούν, ενώ ιδιαίτερα δυνατός και συγκινητικός είναι ο χαρακτήρας της Αφροδίτης, που συμβολίζει την απόλυτη αγνότητα και ευαισθησία και έχει βέβαια τα μεγαλύτερα προβλήματα προσαρμογής. Η ταινία διαθέτει όμως και μια πολιτική χροιά, καθώς η ουτοπική διαφυγή των αδελφών εντοπίζεται στην Ελλάδα, τη «Μακεδονία του Αιγαίου», η οποία και εμφανίζεται σαν η πραγματική πατρίδα τους. Το Βέλες, το οποίο μετωνυμικά μπορεί να σημαίνει ολόκληρη τη χώρα της ΠΓΔΜ, είναι ένα γκρίζο βιομηχανικό απόβλητο του παρελθόντος το οποίο κανείς ουσιαστικά δεν αισθάνεται σαν πατρίδα του. Οι ρίζες της οικογένειας βρίσκονται στο Λέριν, την ελληνική Φλώρινα, από την οποία εκδιώχθηκαν βιαίως μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το όραμά τους είναι η Θεσσαλονίκη, για την οποία τις πρόδωσε ακόμα και η ίδια η μάνα τους. «Έχεις δει ποτέ σου τη θάλασσα;» ρωτά κάποια στιγμή το φίλο της η Αφροδίτη. Και κάπου εκεί αρχίζουμε να κατανοούμε πόσο δύσκολο είναι να ζεις σε μια μικρή, φτωχή, περίκλειστη χώρα, χωμένη ουσιαστικά σε μια κοιλάδα, με ένα νέφος, βιομηχανικό ή απλώς μετεωρολογικό, μονίμως πάνω απ’ το κεφάλι σου. Η συνειδητοποίηση και αποδοχή αυτής της οδυνηρής πραγματικότητας είναι και το βαθύτερο θέμα της ταινίας.
Άγγελος Γιάννου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου