61ο Φεστιβάλ των Καννών
Πρώτη προβολή της ημέρας: «Waltz with Bashir» του Άρι Φόλμαν (Διαγωνιστικό τμήμα). Μια ταινία που προβάλλει ως ένα από τα φαβορί για κάποιο βραβείο – κάποιοι μιλάνε και για Χρυσό Φοίνικα. Και δικαίως! Μια σπουδαία ταινία που διαθέτει αρετές αφηγηματικές, τεχνικές μα κυρίως ανθρώπινες. Η ιδέα για να γυριστεί η ταινία ξεκίνησε όταν ο σκηνοθέτης της, Άρι Φόλμαν, αναρωτήθηκε που βρισκόταν ο ίδιος (στρατιώτης του Ισραηλινού στρατού) όταν έλαβαν χώρα οι σφαγές στην Σάμπρα και Σατίνα, το Σεπτέμβριο του 1982. Για να σας θυμίσουμε τα γεγονότα, οι Ισραηλινοί, σε μια περιοχή που ελεγχόταν από τους ίδιους, κατά τη διάρκεια του λιβανέζικου εμφυλίου πολέμου, άφησαν Λιβανέζους χριστιανούς πολιτοφύλακες (τους «φαλαγγίτες») να μπουν σε δύο παλαιστινιακά στρατόπεδα «συγκέντρωσης» και να κατασφάξουν αμάχους, ο αριθμός των οποίων κυμαίνεται ανάλογα με την πηγή από 700 έως 3.500 χιλιάδες άτομα! Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ, το οποίο, όμως, είναι γυρισμένο σε μορφή κινουμένων σχεδίων. Και είναι συγκλονιστικό! Βλέπουμε τις συζητήσεις του Φόλμαν με όσους ενδεχομένως να βρίσκονταν μαζί του εκείνη την εποχή. Αναρωτιέται γιατί δεν μπορεί να θυμηθεί παρά μόνον κάποια πράγματα. Ακούγονται εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ιστορίες ενώ και κάποιες σκηνές είναι απλά μαγικές: ο φαντάρος που ξαπλώνει στο υπερμέγεθες σώμα μιας γυναίκας που τον κουβαλάει στη θάλασσα, η σφαγή στον ιππόδρομο, μικρά και μεγάλα στιγμιότυπα από την καθημερινότητα της εποχής κι όχι μόνον. Με σπουδαία μουσική επένδυση (την υπογράφει ο Μαξ Ρίχτερ, ενώ ακούγονται και τραγούδια όπως το «Enola Gay» και «This is not a love song») και σκηνές που κόβουν την ανάσα, η ταινία αποτελεί εν πολλοίς μια δημόσια συγνώμη στον παλαιστινιακό λαό. Και στα τελευταία δύο λεπτά της ταινίας, παύει να είναι κινούμενο σχέδιο και δείχνει πλάνα από την πραγματική σφαγή. Απίθανη ταινία...
Επόμενη προβολή: «Wolke 9» του Αντρέας Ντρέσεν (Ένα κάποιο βλέμμα). Μια γυναίκα μετά από 30 χρόνια γάμου κι όντας στην 3η ηλικία, ξεκινάει μια παράνομη ερωτική σχέση με έναν συνομήλικό της – ή μάλλον και κάπως μεγαλύτερο – με απρόβλεπτες συνέπειες για την ίδια και για όσους άλλους εμπλέκονται... Ο Αντρέας Ντρέσεν (σκηνοθέτης του πολύ ενδιαφέροντος «Halbe treppe» μας παρουσιάζει μια ιστορία αγάπης και σεξ με πρωταγωνιστές ανθρώπους άνω των 60 (μην σας πω και 70...). Κι ενώ οι περισσότεροι καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές θα κάνετε μια γκριμάτσα αποτροπιασμού, οφείλω να σας πω πως η ταινία είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα! Ναι, οι μαμάδες μας και οι πατεράδες μας κάνουν σεξ, όσο παράξενο κι αν φαίνεται αυτό! Ναι, μπορούν να ερωτευθούν και να φτάσουν σε οργασμό! Εντάξει, ίσως για τους άντρες τα πράγματα να μην είναι και τόσο ελπιδοφόρα και... ανυψωτικά (λέγεται κι ένα εξαιρετικό ανέκδοτο για το πως κάνουν σεξ δύο 80αρηδες: η γυναίκα στέκεται όρθια με το κεφάλι προς τα κάτω και ο άντρας βάζει τη... μαραμένη του γαρδένια μέσα της!), όμως, η πραγματικότητα είναι αυτή. Ο Ντρέσεν δεν ωραιοποιεί τις καταστάσεις, ούτε εκμεταλλεύεται τους γηραιούς πρωταγωνιστές του: και οι δύο άντρες αλλά και η γυναίκα – σκάνδαλο, εμφανίζονται γυμνοί, να κάνουν σεξ, χωρίς αυτό, όμως, να είναι προκλητικό ή άσχημο: είναι ανθρώπινο. Και όπως σε όλες τις ηλικίες, το σεξ είναι χαρά και ευτυχία – όταν εμπλέκονται, όμως, πάνω από δύο άτομα, ο τρίτος πληγώνεται. Και μπορεί να αντιδράσει περίεργα. Έτσι λοιπόν, που λέτε: μια χαρά ταινία η συγκεκριμένη. Με εξαιρετικούς και άφοβους ηθοποιούς. Και καταχειροκροτήθηκε...
Ακολούθησε μια ταινία που προβλήθηκε στο τμήμα της «Εβδομάδας της Κριτικής» ως «Αποκάλυψη της χρονιάς». Μιλάμε για το «Lake Tahoe» του μεξικάνου Φερνάντο Έιμπκε, ενός 38χρονου σκηνοθέτη που με αυτήν, την 2η μεγάλου μήκους ταινία του, βραβεύτηκε στο περασμένο φεστιβάλ Βερολίνου. Ένας 16χρονος στουκάρει το αμάξι του πατέρα του σε μια κολόνα. Βρισκόμαστε στην επαρχία Γιουκατάν του Μεξικού κι όλα κυλούν αργά και ράθυμα. Θα προσπαθήσει να βρει ανταλλακτικό, προκειμένου να κάνει το αμάξι να λειτουργήσει ξανά. Θα συναντήσει διάφορους περίεργους τύπους. Και τελικά, θα μπορέσει να συνέλθει από το τραύμα που έμελλε να τον σημαδέψει: η απώλεια του πατέρα είναι κάτι που δεν ξεπερνιέται εύκολα… Το σινεμά του Έιμπκε όπως μας είχε δείξει και με το «Temporada de patos» είναι έξυπνο, δημιουργικό, χαλαρό και με επίκεντρο σαφώς τον άνθρωπο. Σε τούτη την ταινία αφήνει το ασπρόμαυρο του προηγούμενου φιλμ του. Και πάλι φαίνεται να την γύρισε χωρίς πολλά λεφτά. Διαθέτει, όμως, περισσή αγάπη για τους ήρωές του και μας κάνει να ενδιαφερόμαστε για αυτούς. Με σκηνές χιούμορ (όλες όσες έχουν να κάνουν με τον σκύλο Σίκα και τον παλαβιάρη γκαραζιέρη που είναι λάτρης των ταινιών Κουνγκ Φου και ιδιαίτερα του Μπρους Λι) αλλά και συγκίνησης, η ταινία πραγματοποιεί όσα υπόσχεται κι αφήνει στον θεατή μια τελική, γλυκιά αίσθηση…
Και μετά, ήρθε η παρακμή… 4η ταινία της ημέρας, το «De la guerre» του Μπερτράν Μπονελό (Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών). Ο Ματιέ Αμαλρίκ υποδύεται τον… Μπερτράν Μπονελό, έναν σκηνοθέτη στα 40 του που, προετοιμαζόμενος για τα γυρίσματα της νέας του ταινίας, κλείνεται κατά λάθος μέσα σε ένα φέρετρο. Η εμπειρία τον επηρεάζει. Ένας άντρας του λέει να τον ακολουθήσει σε ένα παράξενο μέρος όπου μια γυναίκα ιταλικής καταγωγής εγγυημένα θα τον οδηγήσει στην πληρότητα και την ευχαρίστηση… Ο σκηνοθέτης που είχε προκαλέσει θόρυβο με τις προηγούμενες ταινίες του, τον «Πορνογράφο» και τον «Τειρεσία», εδώ πέφτει στην παγίδα της αυτοαναφορικότητας. Εντάξει, έχει πλάκα να ψυχαναλύεσαι σε ταινία, αυτό όμως δεν είναι πάντα ευχάριστο και για τους θεατές. Με εμφανή κινηματογραφοφιλία (ο Αμαλρίκ βλέπει το «Existenz» στην τηλεόραση και ακυρώνει ραντεβού με βίζιτα, ενώ στο φινάλε έχουμε κανονικότατη αναφορά στο «Αποκάλυψη τώρα»), λατρεία για τον Μπομπ Ντίλαν και πολύ καλούς ηθοποιούς έστω και σε μικρούς ρόλους (μέχρι και ο Μισέλ Πικολί εμφανίζεται) η ταινία αποτυγχάνει λόγω της αλαζονείας του σκηνοθέτη της…
5η και τελευταία ταινία στις Κάννες όπου άνοιξαν οι ουρανοί και έβρεχε συνεχώς, ήταν το «Serbis» του Μπριγιάντε Μεντόζα (Διαγωνιστικό τμήμα). Η οικογένεια Πινέδα λειτουργεί ένα τσοντάδικο στο οποίο εξελίσσεται και πορνεία (νεαρά αγόρια πουλάνε το κορμί τους σε καψωμένους θαμώνες). Παρακολουθούμε μια μέρα από τη ζωή τους… Το συγκεκριμένο είδος σινεμά προσωπικά με κουράζει. Σκηνές που εξελίσσονται σε χρόνο ρεαλιστικό, ντεμέκ υποβόσκουσα κοινωνική κριτική, και σκηνές σεξ έτσι για να ξεγελαστεί κανέναν πικραμένος. Δηθενιά και άγιος ο θεός…
Αυτά και για σήμερα. Αύριο πάλι...
Over and out…
Θόδωρος Γιαχουστίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου