Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008

Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Day 5


Η νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη, σκθ. Στέλιος Χαραλαμπόπουλος (Ντοκιμαντέρ, Ελληνικό τμήμα)

Ξεκινά σαν ντοκυμαντέρ. Και τελειώνει σαν ποίημα. Ένα ποίημα πλασμένο από τους στίχους των δύο μεγάλων ποιητών που συναντιούνται στον τίτλο του φιλμ και στο υπερωκεάνιο «Saturnia», ένα βράδυ σ’ένα ταξίδι προς τη Νέα Υόρκη που δεν τέλειωσε ποτέ. Αρχικά με καθαρά ντοκυμαντερίστικη φόρμα παρακολουθούμε ένα οδοιπορικό σε Αθήνα, Αλεξάνδρεια, Λισαβώνα κ ένα μικρό αρκαδικό χωριό, ακολουθώντας τα ίχνη που αφήνουν ο Πεσόα και ο Καβάφης μέσω ενός μυστήριου Έλληνα που αναφέρεται σε κάποια χειρόγραφά τους. Και φτάνουμε σε ένα ημερολόγιο. Και ξεκινά η ανάμνηση, η φαντασία, η ποίηση. Οι αναμνήσεις από εκείνο το ταξίδι για Νέα Υόρκη στο Σατούρνια είναι αληθινές; Αυτός ο ανώνυμος ταξιδιώτης πραγματικά βρέθηκε για λίγες ώρες να πίνει και να συζητά με δύο από τους μεγαλύτερους ποιητές του αιώνα; Οι δύο καλλιτέχνες που με τόσους τρόπους διασταυρώθηκαν «ανεπαισθήτως» μέσα από την ποίησή τους, πραγματικά βρέθηκαν αντιμέτωποι πρόσωπο με πρόσωπο εκείνη την βραδιά; Και τί είπαν; Αποκάλυψαν τα πραγματικά τους πρόσωπα, ή ο Πεσσόα έμεινε κρυμμένος πίσω από τα ετερώνυμά του και ο Καβάφης πίσω από την υπαινικτική σιωπή του;
Στη συνέχεια το οδοιπορικό δεν είναι πια ντοκυμαντέρ, ίσως δεν είναι πια αληθινό. Με οδηγούς τον Πεσόα και τον Καβάφη και τους στίχους τους, περπατάμε στη σημερινή και την αλλοτινή Αλεξάνδρεια και Λισαβώνα, στο κατάστρωμα του υπερωκεανείου και βρισκόμασε για λίγο σε μια ονερική σύγχυση. Τί φανταζόμαστε και τί έγινε παραγματικά; Έγινε ποτέ αυτή η συνάντηση; Το προκλητικό ερώτημα που ιντριγκάρει μένει μετέωρο, μα όταν πέσουν οι τίτλοι του τέλους, μας έχει απομείνει η ποίηση -που συμπληρώνει τη ζωή, "συνδυάζουσα εντυπώσεις, συνδυάζουσα τες μέρες".

Distant Voices, Still Lives, σκθ. Τέρενς Ντέιβις (αφιέρωμα Τέρενς Ντέιβις)

«Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες», όπως θα έλεγε παραπάνω κι ο Κ.Π. Καβάφης, καταγράφει εδώ ο Τέρενς Ντέιβις, ντυμένες με τραγούδι. Γιατί, όπως συνεχίζει ο αλεξανδρινός «με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν / ήχοι από την πρώτη ποίησι της ζωής μας –σα μουσική τη νύχτα, μακρυνή, που σβήνει». Φωνές του παρελθόντος και μουσική, αυτή ακριβώς είναι η πρώτη ταινία του Βρετανού, που μοιάζει να ξεφυλλίζει το οικογενειακό του άλμπουμ και μέσα από τις παγωμένες οικογενειακές φωτογραφίες ξεπηδούν οι ακίνητες ζωές –που όμως προχωρούν, κάνοντας κύκλους και αλλαγές . Υπέροχη κινηματογράφηση, ένα έργο «από την καρδιά για την καρδιά», όπως είπε ο ίδιος, που όμως η έλλειψη συνοχής και γραμμικότητας ίσως να κουράζει περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται.

Μαριάννα Ράντου

Still Walking - Hirokazu Koreeda

Τρείς γενιές μιας οικογένειας μαζεύονται στον ίδιο χώρο και σε μικρό χρονικό διάστημα αναδύονται τα εσωτερικά προβλήματα τους. Σας θυμίζει κάτι ; Θέμα που έχει αναλυθεί γενικότερα στον κινηματόγραφο, και ειδικότερα για την ιαπωνική κοινωνία από τον μάστορα Jasujiro Ozu. To film του Koreeda (Nobody Knows) μοιάζει με ανασκόπηση του έργου του Ozu και παρόλο που αναφέρεται στο σήμερα περιγράφει τις ενδοοικογενειακές σχέσεις σχεδόν πανομοιότυπα με αυτό. Ως αποτέλεσμα η θέαση του δεν έχει κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αντίθεση με τις παλαιότερες ταινίες του σκηνοθέτη.

Η άμαξα φάντασμα, σκθ. Victor Sjöström (Ημέρες Ανεξαρτησίας, εδική προβολή)

Η ταινία προβλήθηκε με ζωντανή μουσική και οι fan του Bergman είδαν σίγουρα σ' αυτήν σκηνές, πλάνα και ιδέες που χρησιμοποίησε ο διάσημος Σουηδός σκηνοθέτης αργότερα στην καριέρα του. Η σημαντικότερη ταινία του μέντορα του, βασίζεται σε έναν μύθο σύμφωνα με τον οποίο οποίος πεθαίνει την τελευταία μέρα του χρόνου, επωμίζεται το βάρος να υπηρετεί για έναν χρόνο τον Θάνατο. Όσοι το είδαν εντυπωσιάστηκαν σίγουρα από τα εξαιρετικά οπτικά εφφέ, την τρομακτική σε κάποιες στιγμές ατμόσφαιρα, ενώ οι πιο παρατηρητικοί θα πρόσεξαν από που πήρε την έμπνευση για τη διάσημη σκηνή του στην Λάμψη (το here comes Johnny) ο Stanley Kubrick.

Τάσος Μελεμενίδης

Δεν υπάρχουν σχόλια: